انتشار کتاب «مقیم سرزمین آفتاب» | واکاوی حضور ایرانیان در ژاپن

به گزارش شهرآرانیوز؛ کتاب «مقیم سرزمین آفتاب» با موضوع واکاوی حضور ایرانیان در ژاپن در ٢٢٣ صفحه ۳ بخش و فصول مختلف توسط حسین دیوسالار، رایزن فرهنگی پیشین ایران در ژاپن و بهمن ذکی پور، استاد دانشگاه در ژاپن تالیف و از سوی مؤسسه بین‌المللی الهدی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی منتشر شد.

دو کشور بزرگ ایران و ژاپن دارای سابقه تعاملات ١٣ساله تاریخی و فرهنگی بر محور دوستی و توسعه همکاری­‌ها و همچنین تجربه ارتباطات رسمی و سیاسی بیش از ٩ سال هستند.

در این میان، موضوع ایرانیان مقیم ژاپن نیز جایگاه ویژه‌ای دارد که فصل مهمی از ارتباطات دو کشور را در برگرفته و در زمان‌هایی که رشد و توسعه اقتصادی ژاپن نیازمندی به نیروی کار را صد چندان می­‌نمود، زمینه ساز سفر تعداد زیادی از جوانان ایرانی شد که یا ماندند و امروز بسیاری از آنان نقش‌هایی را در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، علمی و اجتماعی در اختیار دارند و یا بازگشتند و کوله باری از تجربه منحصر به فرد را سوغات این سفر کردند.

با بررسی مطالعات و پژوهش­‌های مختلفی که در زمینه موضوعات مرتبط با ایران و ژاپن انجام شده است، علیرغم اهمیت مهاجرت ایرانیان به ژاپن که در دوره ­ای می‌توان آن را در صدر کشور‌هایی قرار داد که ایرانیان به عنوان مقصد سفر به آن می‌نگریستند، اما کمترین مطالعه و شاید بتوان گفت هیچ مطالعه‌ای در مورد ایرانیان مقیم ژاپن صورت نگرفته و این مهم، خلاء جدی بود که باید برای آن تدبیر می­‌شد.

از این رو، با تمام مشکلاتی که از نظر فراهم آوردن منابع و خط سیر موضوع پیش رو قرار داشت فراهم آوردن کتابی با هدف واکاوی حضور ایرانیان در ژاپن ضروری می‌نمود.

مسئله حضور ایرانیان در ژاپن، به خصوص در دو دهه هشتاد و نود میلادی، کم و بیش موضوع پژوهش­های اجتماعی و بعضا موضوع فیلم­‌ها، تئاتر‌ها و نمایش‌هایی نیز بوده­‌اند. به لحاظ پژوهش‌­های اجتماعی، ژاپنی­ها و در زبان ژاپنی دست بالاتر را داشته‌اند و چند پژوهش مناسب در این زمینه صورت گرفته که در این کتاب نیز از آن­ها استفاده شده است، اما از نظر فیلم و تئاتر، ایرانی­‌ها موفق ­تر عمل کرده اند و چنان که در این کتاب به آن اشاره خواهد شد، آن­ها گاه در ژانر طنز و گاه در ژانر مستند به مسئله حضور یا مهاجرت ایرانیان در ژاپن پرداخته‌­اند، با این حال، این به آن معنا نیست که این دست از پژوهش‌­ها دارای کثرت هستند.

پژوهش‌­های صورت گرفته به زبان ژاپنی محدود هستند و بیشتر توسط ایران­شناسان ژاپنی علاقه­‌مند صورت گرفته­ اند و پژوهش‌­ها به زبان انگلیسی یا زبان­‌های دیگر در این زمینه محدودتر و در این میان پژوهش‌­های صورت گرفته به زبان فارسی هم به زحمت به تعداد انگشتان دو دست می­‌ر‌سد.

پژوهش­‌های صورت گرفته در مورد مسئله "حضور ایرانیان در ژاپن"، به طور مشخص، مقاله محور بوده و کار پژوهشی در قالب کتاب، انگشت شمار است.

اگر چه این پژوهش در غایت خود موضوعی اجتماعی را دنبال می‌کند و سعی دارد با تکیه بر آمار‌ها و داده­‌های مختلف، تحلیلی از چرائی و وضعیت حضور ایرانیان در ژاپن ارائه کند، اما در ساختار خود سعی دارد از صرف توجه به مسئله "مهاجرت ایرانیان به ژاپن"، به ویژه در پس از انقلاب اسلامی، فراتر رود و در بستری تاریخی این مسئله را مطرح کند که چرا به یک باره ژاپن از مشروطه به این سوی برای ایرانیان اهمیت یافت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی پذیرای بیشترین نیروی کار ایرانی در ژاپن بود.

برای این منظور، کتاب در بخش اول ابتدا نیم نگاهی به تاثیر فرهنگ ایران بر ژاپن داشته سپس به دوره قاجار وارد می­‌شود و می­‌کوشد ضمن اشاره به حضور چند ایرانی در ژاپن، بنیان این کتاب را پی­ریزی کند.

در بخش دوم که دیگر روابط سیاسی- اقتصادی ایران و ژاپن قوام گرفته تلاش شده تا حضور ایرانیان در این کشور را در سه سطح روابط سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ورزشی و میزان تعامل روشنفکران ایرانی با ژاپن را بیان کند.

در بخش سوم، ضمن در نظرگیری موارد فوق به مسئله مهاجرت ناگهانی ایرانیان به ژاپن و تبعات آن پرداخته است ضمن آن که در خصوص تلاش سفرا و رایزنان فرهنگی پس از انقلاب و برخی چهره‌های فرهیخته در این کشور نیز مطالبی ارایه شده است.

این کتاب تلاشی است در میان مطالعات تاریخی و اجتماعی که سعی دارد در حد توان دیدگاه جدیدی را در خصوص روابط دو کشور ارائه کند.

رایزنی فرهنگی ایران در ژاپن ازسال ۱۳۹۷ تا بهمن ١۴، تعداد ۱۵ عنوان مجله تخصصی و کتاب با حدود ۲۹ هزار تیراژ (علاوه بر نسخه دیجیتال) با عناوین مختلفی همچون ۴٧ مایل، هنر، پل ارتباط ایران و ژاپن" (فارسی- ژاپنی)، "الهی نامه عطار" (ژاپنی)، "مهاجر سرزمین آفتاب" (ژاپنی)، "داستان راستان" (ژاپنی)، مجلات تخصصی ١ تا ۵ با عناوین "جغرافیای ایران و گردشگری"، "ایران، کشور بزرگ میوه"، "روابط تاریخی ایران و ژاپن"، "موسیقی ایرانی و گردشگری" و "ورزش ایران و گردشگری" (ژاپنی) در ٩ نوبت چاپ با ١٧ هزار نسخه تیراژ (علاوه بر نسخه دیجیتال)، "معرفی آثار نمایشگاه نقاشی تبادلات فرهنگی ایران و ژاپن" (ژاپنی)، "اولین اجلاس گفتگوی دینی ایران و ژاپن" (فارسی – ژاپنی)، "ژاپن شناسی در ایران" (فارسی)، "سینمای ایران و ژاپن" (فارسی)، "نیم نگاهی به ژاپن" (فارسی) و "مقیم سرزمین آفتاب" (فارسی) منتشر کرد که توانست در توسعه تعاملات و ارتباطات و ارائه محتوای دقیق در قالبی حرفه‌ای و مناسب برای محققان، اندیشمندان و علاقه‌مندان دو کشور در کنار دیگر فعالیت‌های پژوهشی، موثر واقع گردد و امید است این کتاب نیز بتواند مورد توجه محققان و پژوهشگران و همچنین مسئولان و دست اندرکاران در زمینه‌های مرتبط با ژاپن و روابط دو کشور واقع گردد و زمینه ساز مطالعات بیشتر در این خصوص باشد.

منبع: تسنیم